Defesche Van den Putte architectuur en stedenbouw, Amsterdam | Bo.2 rotterdam, Rotterdam

TechMed Centre, Enschede, Nederland

Enschede - Nederland - 2020

In de Nederlandse stad Enschede werd een beschermde technische hal van staal en glas omgebouwd tot een centrum voor medische technologie. Het was mogelijk om het oorspronkelijke karakter van het gebouw te behouden dankzij de extra smalle gevelprofielen, forster unico xs.

unico Ramen and unico xs Ramen - TechMed Centre, Enschede, Nederland located in Enschede, Nederland

Een glazen kathedraal

De beschermde voormalige technische testhal van de Universiteit Twente werd ingrijpend gerenoveerd door het architectenbureau Team T in een proces dat begon in 2017. Daartoe werd het gebouw eerst volledig gedemonteerd door de hoofdaannemer, Dura Vermeer Bouw, tot aan het dragende staalframe en de betonplaten van het plafond. De hal, die meer dan 100 meter lang en 18 meter hoog is, is ontworpen als een kerk met een beuk en twee zijbeuken, waardoor het al snel de bijnaam “Glazen Kathedraal” kreeg. In de centrale as bevindt zich een doorlopende beuk, die wordt bekroond door een gecoffeerd vlak plafond. De twee lagere zijbeuken, die elk drie kantoorvloeren bevatten, zijn longitudinaal met de centrale beuk verbonden.

Het huidige TechMed Centre is overstroomd met licht, dat uitsluitend via de glasgevel naar binnen komt. De buitenste staal- en glasconstructie loopt naar binnen zoals een gewelf in het dak van de beuk, om te eindigen in een vlak schilddak boven het gecoffeerde plafond.

Glazen scheidingswanden scheiden de kantoorruimtes van de hoofdhal, die gekarakteriseerd wordt door pergola’s op de bovenste verdiepingen en stalen bruggen die de ruimte met elkaar verbinden. Een open plafondinstallatie met een onbelemmerd zicht op talloze buizen versterkt het karakter van het industriële monument.

Extra slank en recycleerbaar

Jan Prikken, verantwoordelijk voor de gevelafdichting bij het uitvoerende gevelbouwbedrijf Rollecate, benadrukt de wens van de architecten om het oorspronkelijke karakter van de oude staalstructuur zoveel mogelijk te behouden. “De bestaande koudebruggen moesten echter worden geëlimineerd.” Dit was vooral het geval voor de oude raamdragers – eenvoudige T-profielen die direct aan de staalconstructie waren gelast. Er was dus een smal profiel vereist. De geïsoleerde stalen profielen van de forster unico-serie van Forster Profile Systems waren het ideale hedendaagse tegenhanger van de oorspronkelijke geveluitstraling. Het profiel heeft een roestvrijstalen isolator en voldoet ruimschoots aan de huidige eisen. Een bijkomend voordeel is dat het profiel 100% recyclebaar is.

“In eerste instantie wilden we de reguliere forster unico-serie voorstellen,” legt Mark Machielsen, projectmanager bij Agentor, de Nederlandse vertegenwoordiger van Forster, uit. “We realiseerden ons echter dat de architecten een zelfs nog smaller profiel wilden,” gaat Machielsen verder. “Dit was voor ons de reden om samen met de gevelproducent Rollecate een projectspecifieke oplossing te ontwikkelen. Het resultaat is een verdere ontwikkeling van het smalle profiel forster unico XS.” In feite was het mogelijk om de profieldoorsnede met bijna een derde te verkleinen in vergelijking met het reguliere profiel.

Kleurvaste vintage uitstraling

De oorspronkelijke gevel was ontworpen als structurele beglazing. Dit betekent dat de glasplaten van buitenaf op de profielen werden geplaatst zonder een extra houdrail. De verdere ontwikkeling van het profiel was daarom gericht op drie hoofdzaken: de juiste uitstraling, de juiste profielbreedte en de juiste kleur. Jan Prikken legt uit: “Een RAL-kleur op de profielen zou de algehele uitstraling te egaal maken, daarom kozen we voor een poedercoating in brons. Dit gaf ons ook een oplossing om achteraf verf aan te brengen op lasnaden of andere detailpunten ter plaatse.”

Daarnaast moesten de andere profielonderdelen worden aangepast aan de oppervlaktekleur. In het bijzonder werd de tint van het afdichtmiddel afgestemd op de kleur van het profiel en werd de samenstelling getest op kleurstabiliteit en duurzaamheid.

Voor dit doel werd er ter plaatse een proefopstelling opgezet, waarbij niet alleen de bouwdetails werden gecontroleerd, maar ook de wind- en waterdichtheid van de gevel.

Focus op energiebesparing

Hoewel de architecten kantoorruimte creëerden in de zijbeuken, deze met bruggen dwars door de hal verbonden en vervolgens liften en trappen aan de zijbeuken aanbracht, behield de voormalige "Technohal" zijn oude silhouet. Na de thermische aanpassing van de staalconstructie werd de nieuwe gebouwschil erop gemonteerd, met behoud van het oude bouwrooster van 6,20 meter in de lengterichting en 1,55 meter in de breedte. Deze werkwijze verlaagde de bouwkosten aanzienlijk. Het maakte ook een klassieke raaminstallatie van onder naar boven mogelijk. Het beglazing dat vervolgens werd geïnstalleerd, is een dubbele zonwerende HR++iso-glas SGG Cool-lite SKN 165.

De gevelinstallatie begon in de winter van 2018 en werd met succes binnen een jaar voltooid. Op 29 november 2019 heropende Koning Willem-Alexander de voormalige Technohal en hernoemde het tot het TechMed Centre. Sindsdien maken 1500 studenten, 400 medewerkers en 500 stagiaires gebruik van het glazen gebouwcomplex, dat onder andere vanwege de nieuwe gevel het energielabel A++ heeft gekregen.